CHRYSTUS Z TAŁESEM

TELAWIW OnLine:  W oczach Marka Chagalla Chrystus był symbolem żydowskiego męczeństwa – najpierw pogromów w Rosji, a potem Holokaustu. Takie właśnie są trzy jego słynne obrazy – Białe ukrzyżowanie (1938), Żółte  ukrzyżowanie (1943) i Ukrzyżowany (1944).

„Białe” – Jezus z tałesem* na biodrach – wisi na krzyżu. Tłumy idą na sztetl; płonie synagoga i zwoje Tory; Żydzi uciekają pieszo lub łodzią. Niewyraźny napis na kartce zawieszonej na piersi starego Żyda głosi: “Ich bin Jude”. Inspiracja – Kryształowa Noc.

„Żółte” – Krzyż stoi w płonącym sztetlu. Jezus z talitem i Torą oświetloną świecą przez anioła dmącego w róg. Uciekający Żydzi – symboliczna postać wędrownego Żyda. Inspiracja – zatopienie** statku „Struma” z 769 żydowskimi uchodźcami na M. Czarnym.

„Ukrzyżowany” – Żydzi wiszą na krzyżach przed swoimi domami w płonącym sztetlu. Inspiracja – powstanie w Getcie Warszawskim. Mnie interesuje głównie, do kogo skierowany jest ten cykl; dlaczego do świata chrześcijańskiego, skoro hitleryzm był neopogański?

@

* żydowski szal modlitewny

** przez okręt podwodny ZSRR